Άλλες ονομασίες

Επινεφριδιακή κρίση

Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Είναι επείγον ιατρικό πρόβλημα που δημιουργείται από την απότομη έλλειψη των ορμονών που εκκρίνει ο φλοιός των επινεφριδίων. Συνήθως αντικατοπτρίζει πρόβλημα του ίδιου του φλοιού. Εμφανίζεται σε ασθενείς που μπορεί ήδη να πάσχουν από τη νόσο του Addison ή σε μερικές περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστεί ως κεραυνός εν αιθρία, σαν πρώτη εκδήλωση της φλοιοεπινεφριδιακής ανεπάρκειας. Μπορεί να είναι παροδικό φαινόμενο ή να εξελιχθεί σε μόνιμη ανεπάρκεια του φλοιού

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ

Μπορεί να εμφανιστεί έπειτα από τις ακόλουθες καταστάσεις –
 Σε ασθενή με λανθάνουσα νόσο του Addison έπειτα από κατστάση που προκαλεί στρες στον οργανισμό – λοιμώξεις, εγκαύματα, εγχειρήσεις
 Μετά από απότομη διακοπή χρόνιας θεραπείας με φλοιοεπινεφριδιακές ορμόνες ή από απότομη διακοπή χορήγησης κορτικοστεροειδών, τα οποία έχουν προκαλέσει ήδη παροδική ανεπάρκεια του φλοιού των επινεφριδίων
 Μετά από χειρουργική αφαίρεση και των δυο επινεφριδίων, ή αφαίρεσης από το ένα επινεφρίδιο, όγκου που παράγει ορμόνες, ο οποίος όμως έχει καταστείλει και το άλλο επινεφρίδιο.
 Έπειτα από οξεία νέκρωση της υπόφυσης
 Σε σηψαιμία από μηνιγγιτιδόκοκκο με αμφοτερόπλευρη κεραυνοβόλο επινεφριδιακή αιμορραγία (σύνδρομο Waterhouse-Friderichsen).

ΚΛΙΝΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Η εισβολή είναι απότομη, με υψηλό πυρετό, σύγχυση, κοιλιακά άλγη, ναυτία, εμέτους και κεφαλαλγία. Μπορεί να υπάρχει διάρροια. Η αρτηριακή υπόταση αποτελεί σταθερό εύρημα. Κυάνωση, πετέχειες, μελάγχρωση δέρματος, αφυδάτωση, αποτελούν άλλες συνοδές εκδηλώσεις. Ο ασθενής, στις βαριές περιπτώσεις, γρήγορα πέφτει σε κατάσταση καταπληξίας και κώμα.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Τα χαρακτηριστικά ευρήματα είναι τα πολύ χαμηλά επίπεδα της κορτιζόλης ορού και ούρων. Αν η βλάβη αφορά πρωτοπαθώς τα επινεφρίδια, τότε η ACTH είναι έντονα αυξημένη. Από τις άλλες εργαστηριακές εξετάσεις, το σάκχαρο και το νάτριο αίματος είναι ελαττωμένα, ενώ το κάλιο και η ουρία αυξημένα. Τα ηωσινόφιλα (τύπος των λευκοκυττάρων) μπορεί να είναι αυξημένα.

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

Μπορεί να εμφανισθεί οποιαδήποτε από τις επιπλοκές της νόσου του Addison. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, μπορεί να εμφανισθούν επιπλοκές που οφείλονται σ’ αυτήν. Αυτές οι επιπλοκές αναφέρονται παρακάτω.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η θεραπεία πρέπει να ξεκινά από τα εξωτερικά ιατρεία. Η οξεία επινεφριδική κρίση αποτελεί επείγουσα ιατρική κατάσταση. Είναι προτιμότερο ακόμη και μέτριες κρίσεις να αντιμετωπίζονται ως σοβαρές, παρά να υποθεραπεύονται. Στην οξεία φάση, οι θεραπευτικοί άξονες είναι ουσιαστικά δυο : αντιμετωπίζεται το shock και χορηγείται θεραπεία υποκαταστάσης με κορτιζόνη. Το shock αντιμετωπίζεται με τη χορήγηση ενδοφλεβίων υγρών ή πλάσματος, αγγειοσυσταλτικών φαρμάκων και οξυγόνου. Η θεραπεία υποκατάστασης με κορτιζόνη αρχίζει με ενδοφλέβιες δόσεις και όταν ο ασθενής είναι σε θέση να λάβει τροφή από το στόμα, συνεχίζει την κορτιζόνη με χορήγηση από το στόμα.
Η χορήγηση αντιβιοτικών έχει θέση.
Μερικές φορές, στην προσπάθεια του κλινικού ιατρού να αντιμετωπίσει την οξεία επινεφριδική κρίση, χορηγούνται υπερβολικές ποσότητες ενδοφλεβίων υγρών και κορτικοστεροειδών. Έτσι μπορούν να εμφανιστούν επιπλοκές :
– η υπερυδάτωση, που συνήθως οφείλεται σε κατακράτηση νατρίου και μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικό οίδημα ή πνευμονικό οίδημα με αρτηριακή υπέρταση
– η υποκαλιαιμία, που συνήθως εμφανίζεται μετά την 2η ημέρα και μπορεί να προκαλέσει χαλαρή παράλυση και καρδιακές επιπλοκές
– οι ψυχωσικές εκδηλώσεις από τη χρήση κορτικοστεροειδών.

ΠΡΟΓΝΩΣΗ

Εάν η θεραπεία δεν είναι έγκαιρη και αποτελεσματική, η θνητότητα είναι ακόμη αρκετά υψηλή. Μετά τη θεραπεία της κρίσης, ο ασθενής θα πρέπει να παρακολουθείται για την διαπίστωση μόνιμης ή όχι επινεφριδιακής ανεπάρκειας.

Διαβάστε επίσης

• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Για μία καλύτερη ποιότητα ζωής για τους ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια
• Χρόνια ανεπάρκεια του φλοιού των επινεφριδίων
• Θετικά βήματα για την καρδιακή ανεπάρκεια
• Ανεπάρκεια του τραχήλου – Περίδεση