Πλήρης ή μερική αναστολή της προώθησης του εντερικού περιεχομένου. Μια επείγουσα κατάσταση.
Σύντομη περιγραφή – ορισμός
Πλήρης ή μερική αναστολή της προώθησης του εντερικού περιεχομένου που οφείλεται σε απόφραξη (μηχανικός ειλεός) ή ελάττωση της κινητικότητας του εντέρου (παραλυτικός ειλεός).
ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΟΣ Η ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΕΙΛΕΟΣ
Είναι η κατάσταση κατά την οποία παρατηρείται ολική ή μερική απόφραξη του εντέρου. Το εντερικό περιεχόμενο δεν είναι δυνατόν να προωθηθεί, με αποτέλεσμα αυτό να συσσωρεύεται, πάνω από το σημείο της απόφραξης και να προκαλείται διάταση. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρεμποδίζεται η κυκλοφορία του αίματος στο διατεταμένο και στο αποφραχθέν τμήμα του εντέρου, με αποτέλεσμα οίδημα, νέκρωση, γάγγραινα, διάτρηση.
Αίτια
ΑΠΟΦΡΑΞΗ ΔΩΔΕΚΑΔΑΚΤΥΛΟΥ
– Καρκίνος δωδεκαδακτύλου.
– Καρκίνος κεφαλής του παγκρέατος.
– Ατρησία σε νεογνά.
ΑΠΟΦΡΑΞΗ ΛΕΠΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ
– Συμφύσεις, το πιο συχνό αίτιο. Είναι ινώδεις ταινίες, που
αναπτύσσονται αντιδραστικά, μετά από επανειλημμένες χειρουργικές
επεμβάσεις ή φλεγμονές στην κοιλιά, που στραγγαλίζουν τις έλικες
του λεπτού εντέρου.
– Περίσφιξη κήλης.
– Όγκοι λεπτού εντέρου
– Εκκόλπωμα Meckel.
– Εγκολεασμός του εντέρου, ο οποίος στους ενήλικες οφείλεται σχεδόν
πάντα σε όγκο.
– Συστροφή εντέρου (volvulus)
– Νόσος Crohn.
ΑΠΟΦΡΑΞΗ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ
– Περίσφιξη κήλης (αφορά κυρίως το σιγμοειδές)
– Όγκοι.
– Εκκολπωματίτιδα.
– Συστροφή.
– Κοπρόσταση.
ΠΑΡΑΛΥΤΙΚΟΣ ΕΙΛΕΟΣ
Είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία παρατηρείται αδυναμία του εντέρου να εκτελέσει περισταλτικές κινήσεις, χωρίς να υπάρχει απόφραξη.
Αίτια
– Ενδοπεριτοναϊκή ή οπισθοπεριτοναϊκή λοίμωξη-φλεγμονή, π.χ, εκκολπωματίτιδα, σκωληκοειδίτιδα, παγκρεατίτιδα, περιτονίτιδα.
– Μετά από χειρουργικές επεμβάσεις στην κοιλιά (τις πρώτες μετεγχειρητικές ημέρες).
– Ισχαιμία μεσεντέριων αγγείων.
– Οποιαδήποτε σοβαρή πάθηση, λόγω της οποίας υπάρχει βαριά γενική κατάσταση του ασθενούς, όπως: πνευμονία, αναπνευστική ανεπάρκεια με ανάγκη διασωλήνωσης του αρρώστου, σηψαιμία, σοβαρή λοίμωξη, ουραιμία, διαβητική κετοξέωση, ηλεκτρολυτικές διαταραχές.
– Φάρμακα που μειώνουν την κινητικότητα του εντέρου (οπιοειδή, αντιχολινεργικά, φαινοθειαζίνες).
Πρόληψη
Εξαρτάται από την αιτία. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία τέτοιων καταστάσεων, (κήλες, όγκοι, δυσκοιλιότητα), μπορεί να προφυλάξει από τον κίνδυνο ανάπτυξης ειλεού. Μερικές αιτίες όμως δεν μπορούν να προληφθούν.
Κλινική εικόνα
– Κοιλιακός πόνος γύρω από τον
ομφαλό
– Διάταση της κοιλιάς
– Αίσθηση φουσκώματος (πληρότητας της κοιλιάς με αέρα)
– Έμετος
– Αναστολή αποβολής αερίων και κοπράνων
– Διάρροια. Πρόκειται για ψευδο-διάρροια, λόγω ατελούς
απόφραξης
– Στην περίπτωση στραγγαλισμού των αγγείων του εντέρου, η νέκρωση
μπορεί να επέλθει σε λίγες ώρες. Ο πόνος γίνεται σταθερός,
η κοιλιά ευαίσθητη, η
κατάσταση επιβαρύνεται και είναι δυνατόν να εμφανιστεί υπόταση και
shock.
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Σε κάθε περίπτωση διάτασης της κοιλιάς με αδυναμία αποβολής αερίων
και κοπράνων, πρέπει να αναζητείται ιατρική συμβουλή και
εξέταση.
Διάγνωση
Κατά την κλινική εξέταση του ασθενούς, κατά την έναρξη του ειλεού, ο γιατρός μπορεί να ακούσει με το στηθοσκόπιο δυνατούς και χαρακτηριστικούς εντερικούς ήχους (βορβορυγμούς, “ήχους προσπάθειας” του εντέρου να υπερνικήσει το κώλυμα). Αν η απόφραξη επιμένει για μεγάλο διάστημα, οι ήχοι σιγά-σιγά εξασθενούν και στο τέλος (σε βλάβη του εντέρου) επικρατεί “σιγή”. Ο παραλυτικός ειλεός έχει ελαττωμένους ή καθόλου ήχους από την αρχή.
Η απλή ακτινογραφία κοιλίας και ακτινογραφίες με σκιαγραφικό δείχνουν συνήθως το επίπεδο της απόφραξης. Σιγμοειδοσκόπηση και αξονική τομογραφία κοιλίας βοηθούν επίσης σημαντικά στη διευκρίνηση της αιτίας του ειλεού.
’λλες εξετάσεις που βοηθούν στη διάγνωση είναι:
– Ηλεκτρολύτες (K, Na)
– Γενική αίματος
– Αμυλάση αίματος και ούρων
Αντιμετώπιση
Στόχος είναι η αποσυμφόρηση του εντέρου. Έτσι τοποθετείται ρινογαστρικός σωλήνας που ανακουφίζει από τη διάταση του εντέρου και τον εμετό. Ενδοφλέβια υγρά και ηλεκτρολύτες χορηγούνται για αντιμετώπιση της αφυδάτωσης.
Χειρουργική αντιμετώπιση χρειάζεται σε περίπτωση αποφρακτικού ειλεού, (περισφιγμένη κήλη, συμφύσεις, όγκος), ή αν υπάρχει υποψία συστροφής και στραγγαλισμού του εντέρου, η νέκρωσής του και γάγγραινας.
Διαβάστε επίσης
- Φυσικά μέσα για την δυσκοιλιότητα
- Σπαστική κολίτιδα, η νόσος του… πολιτισμένου ανθρώπου
- Εξέταση DNA για έγκαιρη διάγνωση καρκίνου στο παχύ έντερο
- Πολύποδες παχέος εντέρου
- Καρκίνος του ορθού
Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, απ’ όπου αποφοίτησε το 1990. Ειδικεύτηκε στην Παθολογία, στη Θεραπευτική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Νοσοκομείου “Αλεξάνδρα”. Ασκεί την Παθολογία στον Πειραιά, όπου διατηρεί Παθολογικό ιατρείο.