Σειρά νέων μέτρων, αλλά και την επέκταση και βελτίωση ήδη υφισταμένων, τα οποία υπολογίζεται να συμβάλουν στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης της Αθήνας κατά τουλάχιστον 12,5% και τα οποία έχουν καταρτιστεί μετά από συνεργασία των συναρμοδίων υπουργείων, Ανάπτυξης και Μεταφορών, παρουσίασε σε συνέντευξη τύπου, η υπουργός Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Εργων κ. Βάσω Παπανδρέου. Οπως τόνισε η κ. Παπανδρέου τα μέτρα που έλαβε το ΥΠΕΧΩΔΕ κατά την περίοδο 1994-2000 συνέβαλαν στη δραστική μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης της Αθήνας σε ποσοστά που φθάνουν ακόμη και το 48%, σε ό,τι αφορά τους λεγόμενους “παραδοσιακούς” ρύπους. Μάλιστα η Ελλάδα είναι απόλυτα εναρμονισμένη με τους όρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ωστόσο σε ορισμένους “νέους” ρύπους, όπως το αιωρούμενα σωματίδια (ΑΣ10) και το βενζόλιο, οι οποίοι εντάχθηκαν πιλοτικά στο σύστημα των μετρήσεων του ΥΠΕΧΩΔΕ, την τελευταία διετία, παρατηρείται υπέρβαση των ορίων που προβλέπονται από την Ευρωπαϊκή Ενωση και για το λόγο αυτό, σημείωσε η υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, επιβάλλεται η λήψη και νέων συμπληρωματικών μέτρων.

Με το Γενικό Σχέδιο για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Αθήνα, που θα έχει πλήρη εφαρμογή έως το 2005 και το συνολικό κόστος του υπολογίζεται σε 280 εκ. ευρώ, επιδιώκεται η περαιτέρω μείωση των επιπέδων των “παραδοσιακών” ρύπων με νέες ή συμπληρωματικές παρεμβάσεις, αλλά και η καταπολέμηση της ρύπανσης από νέους ρύπους και ιδιαίτερα από τα αιωρούμενα σωματίδια (ΑΣ10) και το βενζόλιο.

Ιδιαίτερα θετική εξάλλου, αναμένεται να είναι και η επίδραση των μεγάλων κυκλοφοριακών έργων (Αττική Οδός, οι ανισόπεδοι κόμβοι), τα οποία σε συνδυασμό με την επέκταση των δικτύων μαζικής μεταφοράς (μετρό, προαστιακός σιδηρόδρομος, τραμ) και τα εκτελούμενα έργα αναπλάσεων και πρασίνου θα οδηγήσουν σε περαιτέρω βελτιώσεις.

Και τούτο καθίσταται σαφές εάν συνυπολογιστεί ότι η κυριότερη πηγή ατμοσφαιρικής ρύπανσης, σε ποσοστό της τάξης του 80% είναι η κυκλοφορία και ακολουθούν η κεντρική θέρμανση και η βιομηχανία.

Η αντιμετώπιση της λεγόμενης αστικής ρύπανσης στην Αθήνα, είναι ένα ιδιαίτερα δύσκολο και περίπλοκο πρόβλημα, λόγω μιας σειράς παραμέτρων όπως η τοπογραφία του Λεκανοπεδίου που εμποδίζει την εκροή των ρύπων και συντελεί στην παγίδευσή τους στον αστικό ιστό, η μεγάλη συχνότητα θερμοκρασιακών αναστροφών που συντελεί επίσης στην παγίδευση των ρύπων στο επίπεδο του εδάφους, η μεγάλη ηλιοφάνεια που ευνοεί το σχηματισμό δευτερογενούς μορφής ρύπων όπως το όζον και η οικονομική και πληθυσμιακή εξέλιξη της πόλης που συντελεί στη διαρκή αύξηση των πηγών ρύπανσης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο Λεκανοπέδιο της Αττικής κυκλοφορεί το 45% του συνόλου του στόλου των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στη Ελλάδα (3.415.196), ενώ ο ετήσιος ρυθμός αύξησής τους είναι αλματώδης.

Οπως τόνισε η κ. Παπανδρέου, παρά τις δυσχέρειες, τα μέτρα που σχεδίασε και υλοποίησε το ΥΠΕΧΩΔΕ κατά την περίοδο 1994-2000, αξιοποιώντας κονδύλια του Β’ ΚΠΣ και του ΕΤΕΡΠΣ, ύψους περίπου 13 δισ. δρχ., έχουν συμβάλει σημαντικά, στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στο λεκανοπέδιο.

Ενδεικτική της μείωσης που έχει επιτευχθεί είναι η σύγκριση μεταξύ των οκταετιών 1986-1993 και 1994-2001, οπότε καταγράφεται μείωση κατά 25,7% του μονοξειδίου του αζώτου, κατά 15% του διοξειδίου του αζώτου, κατά 23,1% του μονοξειδίου του άνθρακα, κατά 47,9% του διοξειδίου του θείου, κατά 14% του όζοντος και κατά 20,2% του καπνού.

Τα επίπεδα των ρύπων στην Αθήνα

Από τις συγκρίσεις των διαφόρων ρύπων με τα ισχύοντα όρια ποιότητας ατμόσφαιρας, προκύπτουν τα παρακάτω συμπεράσματα για τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ανά ρύπο, στην Αθήνα σήμερα:

1. Διοξείδιο του θείου (SO2): Το διοξείδιο του θείου ενώ παλαιότερα αποτελούσε σημαντικό πρόβλημα, έχει καταπολεμηθεί και δεν ξεπερνάει τα όρια (παλιά και νέα) σε καμία θέση μέτρησης με αποτέλεσμα να μην αποτελεί σήμερα πρόβλημα για το λεκανοπέδιο της Αθήνας.

2. Διοξείδιο του αζώτου (ΝΟ2): Το διοξείδιο του αζώτου κατά το έτος 2001, σημείωσε μικρή υπέρβαση των ισχυόντων ορίων μόνο σε έναν από τους 18 σταθμούς μέτρησης.

3. Οζον (Ο3): Το όζον δεν παρουσίασε κατά το 2001 υπέρβαση των ορίων συναγερμού, όμως υπήρξαν υπερβάσεις του ορίου ενημέρωσης του κοινού και του ορίου προστασίας της υγείας.

4. Μονοξείδιο του άνθρακα (CO): Το μονοξείδιο του άνθρακα βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα, δεν ξεπερνάει τους στόχους της νέας οδηγίας για το 2001 και ουσιαστικά δεν αποτελεί πρόβλημα για την Αθήνα.

5. Μόλυβδος (Pb): Ο μόλυβδος βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα και δεν αποτελεί πρόβλημα για την Αθήνα.

6. Βενζόλιο: Συγκρίνοντας τις μέσες ετήσιες τιμές συγκέντρωσης του βενζολίου στην Αθήνα προκύπτει ότι η συγκέντρωση του βενζολίου κυμαίνεται σε επίπεδα μεγαλύτερα από το όριο της Ε.Ε. των 10 μg m-3. Η Αθήνα μειονεκτεί ως προς τις άλλες χώρες της Ευρώπης λόγω του ζεστού κλίματος, το οποίο ευνοεί την εξάτμιση των πτητικών ενώσεων όπως είναι το βενζόλιο.

7. Καπνός και αιωρούμενα σωματίδια ΑΣ10: Ο καπνός παρουσιάζει μικρή υπέρβαση σε ένα μόνο από τα τρία όρια που ισχύουν και σε ένα μόνο από τους 18 σταθμούς της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας. Κατά συνέπεια, η ρύπανση από καπνό αξιολογείται ότι βρίσκεται σε φυσιολογικά επίπεδα, για τις συνθήκες μιας μεγαλούπολης όπως η Αθήνα. Τα αιωρούμενα σωματίδια ΑΣ10, παρουσιάζουν υπερβάσεις των στόχων της νέας Οδηγίας της Ε.Ε. στην πλειονότητα των σημείων μέτρησης. Είναι από τους “νέους” ρύπους, που άρχισαν να εξετάζονται πρόσφατα σε επίπεδο Ε.Ε., και αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για όλες τις χώρες της Ε.Ε.

Οι άξονες του νέου σχεδίου δράσης του ΥΠΕΧΩΔΕ

Το νέο σχέδιο δράσης του ΥΠΕΧΩΔΕ εστιάζεται στους ακόλουθους άξονες:

α) παρεμβάσεις σε σταθερές πηγές ρύπανσης

β) παρεμβάσεις σε κινητές πηγές ρύπανσης

γ) παρεμβάσεις στη λειτουργία της πόλης

δ) παρεμβάσεις στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον

Ετσι μεταξύ των νέων μέτρων του σχεδίου δράσης περιλαμβάνονται:

– Η θέσπιση νέων χαμηλότερων ορίων στις αέριες εκπομπές από βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις.

– Η θέσπιση ορίων εκπομπής οργανικών πτητικών ενώσεων από βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις.

– Η διενέργεια συστηματικών ελέγχων αερίων εκπομπών των βιομηχανικών εγκαταστάσεων με κατάλληλο εξοπλισμό από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος.

– Η εφαρμογή και πιστοποίηση συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης, από βιοτεχνικές εγκαταστάσεις και επαγγελματικά εργαστήρια.

– Η θέσπιση κινήτρων (επιδότηση μέχρι 50%) σε ιδιώτες για την αντικατάσταση παλαιών καυστήρων, με καυστήρες νέας τεχνολογίας και η πιλοτική εφαρμογή του μέτρου σε 100 δημόσια κτίρια.

– Η ανανέωση του στόλου των ταξί με στόχο τη μείωση του μέσου χρόνου ζωής τους στα 8 έτη.

– Η παροχή κινήτρων για αντικατάσταση των κινητήρων των ταξί με κινητήρες υγραερίου με επιδότηση της αλλαγής κατά 50% μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιβάλλοντος.

– Η αντικατάσταση των κινητήρων του 20% των αυτοκινήτων του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, με κινητήρες υγραερίου. Θα επιδιωχθεί η υιοθέτηση του μέτρου αυτού και από μεγάλες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα.

– Η πιλοτική εφαρμογή της χρήσης εναλλακτικών οχημάτων από δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς και η παροχή κινήτρων, όπως η ελεύθερη πρόσβαση στο δακτύλιο, για χρήση υβριδικών αυτοκινήτων από ιδιώτες.

Επίσης μέτρα που εφαρμόζονται μέχρι σήμερα με θετικά αποτελέσματα στην καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, όπως η προώθηση της χρήσης του φυσικού αερίου στον οικιακό τομέα, η επέκταση του δικτύου των λεωφορειολωρίδων, ο έλεγχος των εκπομπών των αυτοκινήτων, η ανανέωση του στόλου των μέσων μαζικής μεταφοράς, η βελτίωση της διαχείρισης των δρομολογίων, ενισχύονται αναβαθμίζονται και επεκτείνονται.

Παράλληλα εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, θα αναβαθμιστεί το Κέντρο Διαχείρισης της Κυκλοφορίας, θα επεκταθεί το δίκτυο των πεζοδρόμων, ενώ θα επιδιωχθεί η βελτιστοποίηση του ωραρίου λειτουργίας υπηρεσιών και καταστημάτων και θα επεκταθεί το μέτρο του ωραρίου τροφοδοσίας, σε όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, μετά από διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς. Εξάλλου όπως ανακοίνωσε η κ. Παπανδρέου, ήδη έχουν δρομολογηθεί οι διαδικασίες για την κατάρτιση σχεδίου δράσης με τίτλο “Επιχειρησιακό Σχέδιο Καταπολέμησης της Ατμοσφαιρικής ρύπανσης για την Αθήνα” με χρηματοδότηση από το Γ΄ΚΠΣ. Οι συμπληρωματικές ή νέες δράσεις που θα προκύψουν από το σχέδιο αυτό θα ενσωματωθούν στα μέτρα που παρουσιάζονται σήμερα.

Διαβάστε επίσης

• Μέτρα του υπουργείου Αμυνας για βελτίωση της υγειονομικής φροντίδας
• Νέα μέτρα από την Ε.Ε για τα τσιγάρα
• Αποδίδουν τα μέτρα για την μείωση των τροχαίων ατυχημάτων
• Μέτρα διευκόλυνσης των ζευγαριών που κάνουν εξωσωματική από το ΓΕΣ
• Αυστηρά μέτρα κατά του καπνίσματος από το υπουργείο Υγείας