Εάν το να βλέπεις μέσα από τα μάτια ενός παιδιού τον κόσμο ανοίγει ένα παράθυρο στο μέλλον, τότε αυτό το παράθυρο γίνεται πιο φωτεινό εάν γεμίζει από λαμπερά παιδικά χαμόγελα. To Care παρουσιάζει ένα αφιέρωμα για τα δόντια του παιδιού από την στιγμή που ανατέλλουν στο στόμα μέχρι την ολοκλήρωση της ανατολής του συνόλου των μονίμων δοντιών, δίνοντας χρήσιμες απαντήσεις σε ερωτήματα, όπως πότε πρέπει να γίνει η πρώτη επίσκεψη στον οδοντίατρο, τι είναι η φθορίωση των δοντιών, πότε πρέπει να πάει ένα παιδί στον ορθοδοντικό, προσπαθώντας να καλύψει τις πιθανές απορίες σας για το τι πρέπει να κάνει ένας γονιός σε συνεργασία με τους ειδικούς για να λάμπει το στόμα του παιδιού σας από χαρά και υγεία.
Η ανατολή των δοντιών επηρεάζει και το μέλλον τους
Τα πρώτα δόντια που θα βγουν στο στόμα (η εμφάνιση τους λέγεται ανατολή) αρχίζει σε ηλικία 6 μηνών και ολοκληρώνεται σε ηλικία 3 ετών), λέγονται νεογιλά και είναι συνολικά 10 σε κάθε γνάθο: 2 τομείς 1 κυνόδοντας και 2 γομφίοι σε κάθε ημιμόριο.
Τα δόντια αυτά θα αντικατασταθούν από τα μόνιμα δόντια. Η αντικατάσταση αυτή αρχίζει σε ηλικία 6 ετών με την εμφάνιση στο στόμα του πρώτου μόνιμου δοντιού που είναι ο πρώτος γομφίος της κάτω γνάθου ο οποίος λέγεται και εξαρίτης.
Τα τελευταία δόντια που ανατέλλουν στο στόμα είναι οι τρίτοι γομφίοι που λέγονται και φρονιμίτες. Αν και ο χρόνος εμφάνισης των δοντιών ανησυχεί πολλές φορές τους γονείς εκείνο που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι η σωστή διαδοχική σειρά που θα εμφανιστούν τα μόνιμα δόντια στο στόμα, πράγμα που θα διαπιστώσει ο οδοντίατρος όταν θα εξετάσει το παιδί την περίοδο του μεικτού φραγμού (συνυπάρχουν στο στόμα μόνιμα και νεογιλά δόντια) καθώς και η φυσιολογική παραμονή των νεογιλών δοντιών στο στόμα η οποία είναι απαραίτητη για να διατηρηθούν οι χώροι στους οποίους θα ανατείλουν τα μόνιμα δόντια.
Τα πρώτα δόντια του μωρού χρειάζονται προσοχή:
Τα πρώτα δόντια (νεογιλά) χρειάζονται προσοχή γιατί από αυτά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η υγεία των μόνιμων δοντιών, και βέβαια δεν μπορούμε να έχουμε την απαίτηση από το “θησαυρό” μας, όσο είναι μωρό, να τα βουρτσίζει μόνο του.
Μόλις βγουν τα πρώτα δόντια και μέχρι να ολοκληρωθεί η ανατολή όλων των νεογιλών δοντιών, γύρω στα 2,5 χρόνια, πρέπει οι γονείς να καθαρίζουν μετά από κάθε γεύμα, και κυρίως το βράδυ, τα δόντια του μωρού τους, χρησιμοποιώντας ένα βρεγμένο πανάκι ή μια μικρή γάζα.
Οταν ταΐζουμε το παιδί μας με το μπουκάλι, δεν πρέπει να το αφήνουμε να αποκοιμιέται με το μπουκάλι στο στόμα, και βέβαια τα γεύματα του βρέφους πρέπει να είναι όσο το δυνατόν συντομότερα, πράγμα που επιτυγχάνεται με το άνοιγμα μεγαλύτερων τρυπών στην θηλή.
Τον πρώτο χρόνο δε χρειάζεται να χρησιμοποιούμε ζάχαρη στα γεύματα, όπως και είναι μεγάλο λάθος αυτό που κάνουν οι περισσότεροι γονείς, το άλειμμα της πιπίλας ή της θηλής με ζάχαρη ή μέλι.
Η σίτιση με το μπουκάλι πρέπει να σταματά με το τέλος του πρώτου χρόνου, ενώ η πρώτη επίσκεψη στον οδοντίατρο πρέπει να γίνεται μέχρι την ολοκλήρωση της ανατολής όλων των νεογιλών (μωρουδιακών) δοντιών.
Ορθοδοντική θεραπεία: Πότε πρέπει να ξεκινήσει
Η ορθοδοντική θεραπεία έχει σαν στόχο την αποκατάσταση διαφόρων ανωμαλιών που μπορεί να υπάρχουν στην διάταξη των δοντιών μέσα στο στόμα. Γίνεται κυρίως σε παιδιά ηλικίας 12-13 ετών αλλά και σε μικρότερες ή μεγαλύτερες ηλικίες από ειδικά εξειδικευμένους οδοντίατρους που λέγονται ορθοδοντικοί.
Γενικά θεωρείται ότι η ορθοδοντική θεραπεία – τα σιδεράκια δηλαδή – γίνεται μόνο και μόνο για αισθητικούς λόγους. Να αποκαταστήσει δηλαδή κάποια στραβά ή αραιά ή στριμωγμένα δόντια ιδίως όταν αυτά είναι τα μπροστινά. Αυτό όμως είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.
Όπως είναι γνωστό το παιδί πρώτα βγάζει τα νεογιλά (παιδικά) δόντια και σε ηλικία έξι χρονών αρχίζουν να εμφανίζονται στο στόμα και τα μόνιμα. Ταυτόχρονα και μέχρι την ηλικία των 20 ετών αναπτύσσονται και οι γνάθοι.
Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι η ανάπτυξη των γνάθων αλληλοεπηρεάζεται με διάφορους άλλους παράγοντες όπως είναι ο τρόπος αναπνοής (από τη μύτη ή από το στόμα), διάφορες συνήθειες (πιπίλισμα δακτύλου, δάγκωμα μολυβιού κ.α.).
Κάθε λοιπόν πρόβλημα στην σωστή ανάπτυξη των γνάθων θα επηρεάσει δυσμενώς την τοποθέτηση των δοντιών στο στόμα με εμφανή αισθητικά αποτελέσματα, αλλά το κυριότερο όχι και τόσο άμεσα αντιληπτά λειτουργικά αποτελέσματα.
Η κακή διάταξη των δοντιών στο στόμα προκαλεί διάφορα προβλήματα στην μάσηση και στην ομιλία αλλά και στην υγεία των ίδιων των δοντιών (τερηδονισμούς, ουλίτιδα, κ.α.).
Ακόμα και η εξαγωγή ενός νεογιλού δοντιού πριν το κανονικό θα δημιουργήσει προβλήματα στα μόνιμα δόντια.
Ο οδοντίατρος θα σας ενημερώσει αν το παιδί σας έχει ορθοδοντικό πρόβλημα και θα σας παραπέμψει στον ορθοδοντικό – ένας οδοντίατρος που έχει εξειδικευτεί στην ορθοδοντική – που θα καθορίσει και θα εφαρμόσει την ανάλογη θεραπεία.
Μια πρώτη επίσκεψη στον ορθοδοντικό καλό είναι να γίνει όταν το παιδί είναι 8 ετών ενώ η καταλληλότερη ηλικία για την έναρξη της θεραπείας είναι η ηλικία των 12-13 ετών αλλά και εδώ ισχύει το ποτέ δεν είναι αργά.. Η θεραπεία μπορεί να κρατήσει αρκετά μεγάλο διάστημα (2 χρόνια) αλλά τα αποτελέσματα είναι όχι μόνο θεαματικά αλλά και σωτήρια.
Φθορίωση των δοντιών: Απαραίτητη για τα παιδιά
Με τον όρο φθορίωση των δοντιών εννοούμε την τοπική εφαρμογή σκευασμάτων που περιέχουν φθόριο από τον οδοντίατρο, που στόχο έχει να εκμεταλλευθεί τις αντιτερηδονικές ιδιότητες του φθορίου.
Βεβαίως υπάρχουν και άλλα σκευάσματα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι ασθενείς, όπως τα δισκία φθορίου, πάντοτε σε συνεργασία με τον οδοντίατρό τους, όπως και φθόριο περιέχει και το νερό (επιθυμητή ποσότητα φθορίου στο νερό είναι 0,8-1ppm μια και αυτή είναι η ιδανική συγκέντρωση φθορίου για να εκδηλώσει τις αντιτερηδονικές του ιδιότητες).
Πότε το παιδί πρέπει να κάνει φθορίωση;
Τα παιδιά είναι η πρώτη και σημαντικότερη ομάδα που πρέπει να κάνει φθορίωση. Η αγωγή αυτή πρέπει να ξεκινά στα τρία χρόνια και ή να γίνεται μια φορά το χρόνο ή στο 3ο,7ο και 10ο έτος της ηλικίας του παιδιού ώστε να συμπίπτει με την ανατολή των διαφόρων δοντιών.
Θετικές επιδράσεις του φθορίου στα δόντια:
Το φθόριο έχει αποδειχθεί ότι έχει αντιτερηδονική δράση. Αυτό επιτυγχάνεται κυρίως με την ελάττωση της διαλυτότητας της αδαμαντίνης(εξωτερική ουσία των δοντιών), με την καλύτερη ενασβεστίωση (χτίσιμο) της αδαμαντίνης, με την εξουδετέρωση των ανθρακικών ιόντων και με την αρνητική παρέμβαση στο μεταβολισμό των σακχάρων από τα μικρόβια στην οδοντική πλάκα. Ετσι τα δόντια γίνονται λεία, στιλπνά με σκληρή επιφάνεια, ωραίο χρώμα και υποβοηθείται και η σωστή διευθέτηση τους στο στόμα.
Το βούρτσισμα των δοντιών
Tο σημαντικότερο κομμάτι που καθορίζει την υγεία του στόματος ενός μελλοντικού ενήλικα και αυτό δεν είναι άλλο από το σωστό βούρτσισμα των δοντιών. Το παιδί πρέπει γύρω στα δύο με τρία χρόνια να αποκτήσει την δική του οδοντόβουρτσα και να αρχίσει να πλένει χωρίς οδοντόκρεμα τα δόντια του, προσπαθώντας να μιμηθεί τους γονείς του βλέποντάς το βούρτσισμα σαν παιχνίδι.
Γύρω στα τέσσερα με πέντε χρόνια θα αρχίσουμε να του βάζουμε μικρή ποσότητα οδοντόκρεμας, εξηγώντας στο παιδί μας ότι πρέπει να μην την καταπίνει αλλά να την φτύνει ξεπλένοντας τα δόντια του, χωρίς όμως να το φοβίσουμε ότι θα πάθει κάτι. Σιγά σιγά θα του μάθουμε να πλένει τα δόντια του με τον σωστό τρόπο, ο οποίος δεν είναι άλλος από αυτόν που θα έπρεπε και εμείς να γνωρίζουμε.
Οδηγίες για ένα σωστό βούρτσισμα
Ασχετα με το πόσα δόντια αγκαλιάζει η οδοντόβουρτσα, εμείς πλένουμε ένα ένα δόντι (ή δυό δυό) κάθε φορά με τη σειρά Τοποθετούμε αρχικά την οδοντόβουρτσα με γωνία 45 μοιρών ως προς τον επιμήκη άξονα των δοντιών που πλένουμε, ώστε οι άκρες των τριχών να ακουμπούν ένα τμήμα από τα ούλα, την επιφάνεια που θέλουμε να καθαρίσουμε και να εισχωρούν και στα μεσοδόντια διαστήματα. Κατόπιν η κίνηση που εκτελούμε είναι απλώς δεξιά κι αριστερά κάπου είκοσι φορές.
Ολοκληρώνουμε το βούρτσισμα για όλες τις επιφάνειες των δοντιών και για όλα τα δόντια και μετά είμαστε έτοιμοι για τα υπόλοιπα συμπληρωματικά στοιχεία της στοματικής μας υγιεινής.
Ο καθρέφτης του μπάνιου θα μας βοηθήσει σε όλη την διαδικασία. Τέλος, ο χρόνος που διαρκεί το βούρτσισμα δεν πρέπει να είναι λιγότερος από πέντε λεπτά.
Διαβάστε επίσης
Χειρουργός Οδοντίατρος. Σπούδασε την Οδοντιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Ασκεί την Οδοντιατρική στην Αθήνα.
