Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Η λοίμωξη του πνευμονικού παρεγχύματος που προκαλείται από παθογόνα βακτηρίδια.

Αίτια

Τα μικρόβια που προκαλούν βακτηριδιακή πνευμονία διακρίνονται ανάλογα με το χρώμα που λαμβάνουν στην ειδική κατά Gram χρώση, σε Gram θετικά και Gram αρνητικά. Τα πρώτα εμφανίζονται στην μικροσκοπική εξέταση με χρώμα μπλε, ενώ τα τελευταία με χρώμα ροζ.

Τα κυριότερα Gram θετικά βακτηρίδια που προκαλούν πνευμονία είναι ο Στρεπτόκοκκος της Πνευμονίας που ενοχοποιείται στο 70% των περιπτώσεων πνευμονίας σε υγιείς κατά τα άλλα ενήλικες και ο Χρυσίζων Σταφυλόκοκκος που εμπλέκεται στο 10%, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένους ασθενείς, παιδιά και χρήστες ενδοφλέβιων τοξικών ουσιών. Στα Gram αρνητικά μικροβιακά αίτια της πνευμονίας ανήκει ο Αιμόφιλος της Ινφλουέντζας, η Μοραξέλλα, η Κλεμπσιέλλα, η Ψευδομονάδα, το Κολοβακτηρίδιο, ο Πρωτέας και τα Εντεροβακτηριοειδή. Οι λοιμώξεις από Gram αρνητικά βακτηρίδια είναι συχνότερες στους νοσηλευόμενους ασθενείς, στους αλκοολικούς και στα άτομα με χρόνια πνευμονοπάθεια (εμφύσημα, κυστική ίνωση).

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της βακτηριδιακής πνευμονίας εμφανίζονται συνήθως αιφνίδια και περιλαμβάνουν
· Πυρετό υψηλός
· Ρίγος
· Θωρακικό άλγος
· Δύσπνοια
· Ταχύπνοια
· Παραγωγικό βήχα

Σε σοβαρές περιπτώσεις, είναι δυνατό να προστεθεί στην κλασσική συμπτωματολογία
· Υπόταση
· Ταχυκαρδία
· Κυάνωση
· Ελάττωση του επιπέδου συνείδησης

Στους ηλικιωμένους ασθενείς τα χαρακτηριστικά συμπτώματα μπορεί να απουσιάζουν ή να είναι άτυπα, παρά τη σοβαρότητα της νόσου.

Κλινική εξέταση – εργαστηριακά ευρήματα

Η κλινική εξέταση των ασθενών με πνευμονία αποκαλύπτει ελάττωση του αναπνευστικού ψιθυρίσματος στην περιοχή που πάσχει και παθολογικούς ρόγχους. Στην γενική εξέταση αίματος διαπιστώνεται συνήθως αύξηση της τιμής των λευκών αιμοσφαιρίων. Η άμεση κατά Gram χρώση των πτυέλων και η μικροσκοπική εξέταση μπορεί να καταδείξουν την ύπαρξη πυοσφαιρίων ή ακόμη και τον παθογόνο μικροοργανισμό. Σε μεγάλο όμως ποσοστό ασθενών, η προσπάθεια για την απομόνωση του υπεύθυνου μικροβίου από τα πτύελα είναι ανεπιτυχής, αφού φυσιολογικά η στοματική κοιλότητα αποικίζεται από πληθώρα μικροοργανισμών και είναι δύσκολο να διακριθούν τα παθογόνα (αυτά που προκαλούν τη νόσο) από τα μη παθογόνα (αθώα) μικρόβια. Στις σπάνιες περιπτώσεις όπου ο υπεύθυνος μικροοργανισμός κυκλοφορεί στο αίμα, είναι δυνατό να απομονωθεί με καλλιέργεια αίματος. Σε περιπτώσεις σοβαρής νόσου, η ανάλυση των αερίων του αρτηριακού αίματος μπορεί να καταδείξει ελάττωση της μερικής πίεσης οξυγόνου. Η ακτινογραφία θώρακα αποτελεί τη εξέταση εκλογής για την τεκμηρίωση της πνευμονίας και σ’ αυτήν διαπιστώνονται περιοχές έντονης αντίθεσης από το υπόλοιπο πνευμονικό παρέγχυμα, που ονομάζονται διηθήσεις ή πυκνώσεις. Η πύκνωση είναι ομοιογενής και σχεδόν πάντα καταλαμβάνει την περιφέρεια του πνεύμονα. Συνήθως αφορά ένα μόνο λοβό, αν και μπορεί να προσβάλλει δύο λοβούς ταυτόχρονα. Η αξονική τομογραφία θώρακα δεν έχει θέση στη διερεύνηση της συνήθους πνευμονίας και εφαρμόζεται μόνο σε περιπτώσεις επιπλοκών ή μη ανταπόκρισης στην εφαρμοζόμενη θεραπευτική αγωγή.

Ποιες παθήσεις πρέπει να αποκλεισθούν

Πολλές παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος είναι δυνατό να εκδηλωθούν με παρόμοια με την πνευμονία κλινική εικόνα. Οι πιο συχνές είναι η χρόνια βρογχίτιδα, η φυματίωση, η ατελεκτασία, οι βρογχεκτασίες, το οξύ πνευμονικό οίδημα, η πνευμονική ίνωση και το σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας ενηλίκων. Η λεπτομερής λήψη του ιστορικού, η κλινική εξέταση και η λελογισμένη χρήση των εργαστηριακών εξετάσεων, είναι δυνατό να καταδείξουν έγκαιρα την υποκείμενη νόσο.

Επιπλοκές

Οι επιπλοκές της βακτηριδιακής πνευμονίας, που στις μέρες μας παρατηρούνται σπάνια, είναι το πνευμονικό απόστημα, η περικαρδίτιδα, η ενδοκαρδίτιδα, η μηνιγγίτιδα και η αρθρίτιδα.

Θεραπεία

Οι ασθενείς με ανεπίπλεκτη πνευμονία, που δεν πάσχουν από άλλη υποκείμενη νόσο και δεν εμφανίζουν αναπνευστική δυσχέρεια, αντιμετωπίζονται συνήθως στο σπίτι. Η φαρμακευτική θεραπεία περιλαμβάνει τη χορήγηση κατάλληλων αντιβιοτικών που λαμβάνονται από το στόμα για 10 – 12 ημέρες. Τέτοια αντιβιοτικά είναι οι ημισυνθετικές πενικιλλίνες (αμπικιλλίνη – αμοξυκιλλίνη), οι κεφαλοσπορίνες και τα μακρολίδια. Οι ασθενείς πρέπει να παρακολουθούνται για την έγκαιρη αναγνώριση επιπλοκών. Η πλήρης κλινική αποκατάσταση συνήθως επιτυγχάνεται μετά από 14 ημέρες. Σε ηλικιωμένους ασθενείς ή ασθενείς που πάσχουν ταυτόχρονα από χρόνιες νόσους, είναι δυνατό να απαιτηθεί νοσηλεία σε νοσοκομείο. Στους ασθενείς αυτούς η χορήγηση της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής γίνεται συνήθως από την ενδοφλέβια οδό και διαρκεί 5 – 10 ημέρες. Παράλληλα, σε όλους τους ασθενείς συστήνεται η λήψη άφθονων υγρών προκειμένου να ρευστοποιηθούν οι εκκρίσεις και να βοηθηθεί η απόχρεμψη.

Διαβάστε επίσης

• Λοιμώξεις αναπνευστικού: από το κοινό κρυολόγημα έως την πνευμονία
• ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΣΕ ΑΝΟΣΟΚΑΤΕΣΤΑΛΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ
• ΕΝΔΟΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ
• ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΑΠΟ ΑΝΑΕΡΟΒΙΑ
• ΙΟΓΕΝΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ